↑
He
↓
Ne
2He
ุบุงุฒ ุนุฏูู ุงูููู ุฐู ูู ูุถ ุฃุฑุฌูุงูู ูู ุญุงูุฉ ุงูุชูุฑูุบ ุงูููุฑุจุงุฆู
ุงูุฎุทูุท ุงูุทูููุฉ ูููููููู
ุงูุฎูุงุต ุงูุนุงู ุฉ
ุชุตููู ุงูุนูุตุฑ ุบุงุฒ ูุจูู
ุงูู ุฌู ูุนุฉ، ุงูุฏูุฑุฉ، ุงูู ุณุชูู ุงููุฑุนู 18، 1، s
ุงููุชูุฉ ุงูุฐุฑูุฉ 4.0026 ุบ·ู ูู−1
ุชูุฒูุน ุฅููุชุฑููู 1s2
ุชูุฒูุน ุงูุฅููุชุฑููุงุช ููู ุบูุงู ุชูุงูุค 2 (ุตูุฑุฉ)
ุงูุฎูุงุต ุงูููุฒูุงุฆูุฉ
ุงูุทูุฑ ุบุงุฒ
ุงููุซุงูุฉ (0 °ุณ، 101.325 ููููุจุงุณูุงู)
0.1786 ุบ/ู
ูุซุงูุฉ ุงูุณุงุฆู ุนูุฏ ููุทุฉ ุงูุงูุตูุงุฑ 0.145 ุบ·ุณู −3
ููุทุฉ ุงูุงูุตูุงุฑ (ุนูุฏ 2.5 ู ูุบุงุจุงุณูุงู) 0.95 ู، −272.20 °ุณ
ููุทุฉ ุงูุบููุงู 4.22 ู، −268.93 °ุณ
ุงูููุทุฉ ุงูุญุฑุฌุฉ 5.19 ู، 0.227 ู ูุบุงุจุงุณูุงู
ุญุฑุงุฑุฉ ุงูุงูุตูุงุฑ 0.0138 ููููุฌูู·ู ูู−1
ุญุฑุงุฑุฉ ุงูุชุจุฎุฑ 0.0829 ููููุฌูู·ู ูู−1
ุงูุณุนุฉ ุงูุญุฑุงุฑูุฉ (ุนูุฏ 25 °ุณ) 20.786 ุฌูู·ู ูู−1·ูููู−1
ุถุบุท ุงูุจุฎุงุฑ
ุถ (ุจุงุณูุงู) 1 10 100 1 ูููู 10 ูููู 100 ูููู
ุนูุฏ ุฏ.ุญ. (ูููู) 1.23 1.67 2.48 4.21
ุงูุฎูุงุต ุงูุฐุฑูุฉ
ุงูููุฑุณูุจูุฉ ูุง ุจูุงูุงุช (ู ููุงุณ ุจุงูููุบ)
ุทุงูุงุช ุงูุชุฃูู ุงูุฃูู: 2372.3 ููููุฌูู·ู ูู−1
ุงูุซุงูู: 5250.5 ููููุฌูู·ู ูู−1
ูุตู ูุทุฑ ุชุณุงูู ู 28 ุจูููู ุชุฑ
ูุตู ูุทุฑ ูุงู ุฏูุฑ ูุงูุณ 140 ุจูููู ุชุฑ
ุฎูุงุต ุฃุฎุฑู
ุงูุจููุฉ ุงูุจููุฑูุฉ ูุธุงู ุจููุฑู ุณุฏุงุณู ู ุฑุตูุต
ุงูู ุบูุงุทูุณูุฉ ู ุบูุงุทูุณูุฉ ู ุนุงูุณุฉ
ุงููุงูููุฉ ุงูุญุฑุงุฑูุฉ 0.1513 ูุงุท·ู ุชุฑ−1·ูููู−1 (300 ูููู)
ุณุฑุนุฉ ุงูุตูุช 972 ู ุชุฑ/ุซุงููุฉ
ุฑูู ุงููุงุณ 7440-59-7
ุงููุธุงุฆุฑ ุงูุฃูุซุฑ ุซุจุงุชุงً
ุงูู ูุงูุฉ ุงูุฑุฆูุณูุฉ: ูุธุงุฆุฑ ุงููููููู
ุงููุธุงุฆุฑ ุงูููุฑุฉ ุงูุทุจูุนูุฉ ุนู ุฑ ุงููุตู ูู ุท ุงูุงุถู ุญูุงู ุทุงูุฉ ุงูุงุถู ุญูุงู MeV ูุงุชุฌ ุงูุงุถู ุญูุงู
3He 0.000137%* 3He ูู ูุธูุฑ ู ุณุชูุฑ ููู 1 ูููุชุฑูู
4He 99.999863%* 4He ูู ูุธูุฑ ู ุณุชูุฑ ููู 2 ูููุชุฑูู
*ุงูููู ุญุณุจ ุงูููุฑุฉ ูู ุงูุบูุงู ุงูุฌูู، ููููุง ูู ูู ุฃู ุชููู ุบูุฑ ุฐูู ุฎุงุฑุฌู
ุงููููููู ูู ุนูุตุฑ ููู ูุงุฆู ูู ุงูุฑู ุฒ He ููู ุงูุนุฏุฏ ุงูุฐุฑู 2. ููุน ุงููููููู ูู ุงูุฌุฏูู ุงูุฏูุฑู ุถู ู ุนูุงุตุฑ ุงูุฏูุฑุฉ ุงูุฃููู ูุนูู ุฑุฃุณ ุนูุงุตุฑ ุงูู ุฌู ูุนุฉ ุงูุซุงู ูุฉ ุนุดุฑ. ูู ุงูุธุฑูู ุงูููุงุณّูุฉ ู ู ุงูุถุบุท ูุฏุฑุฌุฉ ุงูุญุฑุงุฑุฉ ูุฅّู ุงููููููู ุนุจุงุฑุฉ ุนู ุบุงุฒ ุนุฏูู ุงูููู ูุงูุฑุงุฆุญุฉ، ุบูุฑ ุณุงู ูููุณ ูู ู ุฐุงู. ููุชู ู ุงููููููู ุฅูู ุงูุบุงุฒุงุช ุงููุจููุฉ ูุฐูู ููู ุบุงุฒ ุฎุงู ู ุฃุญุงุฏู ุงูุฐุฑุฉ، ูุจุณุจุจ ุฎู ููู ุงูููู ูุงุฆู ูุง ุชูุฌุฏ ุฌุฒูุฆุงุช ูู، ููู ููุฌุฏ ุฏุงุฆู ุงً ูู ุตูุฑุชู ุงูุฐุฑّูุฉ. ูููููููู ุฃّูู ุฏุฑุฌุฉ ุบููุงู ูุงูุตูุงุฑ ู ูุงุฑูุฉً ุจุจّููุฉ ุงูุนูุงุตุฑ ุงูููู ูุงุฆّูุฉ، ููู ููุฌุฏ ุฃุบูุจ ุงูุฃุญูุงู ูู ุงูุญุงูุฉ ุงูุบุงุฒّูุฉ ุจุงุณุชุซูุงุก ุธุฑูู ุฎุงุตุฉ ุฌุฏุงً.
ูุนุฏّ ุงููููููู ุซุงูู ุฃุฎّู ุงูุนูุงุตุฑ ูู ุงูููู ุจุนุฏ ุงูููุฏุฑูุฌูู، ูู ุง ุฃูู ุซุงูู ุฃูุซุฑ ุงูุนูุงุตุฑ ููุฑุฉً ูู ุงูููู، ุญูุซ ูุดّูู 24% ู ู ุงูููู ุจุงููุณุจุฉ ููุชูุฉ ุงูุนูุงุตุฑ. ุจุงููุณุจุฉ ูููุฑุชู ุนูู ุงูุฃุฑุถ ูุฅู ุงููููููู ูุงุฏุฑ ุงููุฌูุฏ ุทุจูุนّูุงً، ุญูุซ ูุดّูู ููุท 5.2 ุฌุฒุก ู ู ุงูู ูููู ุจุงููุณุจุฉ ููุบูุงู ุงูุฌูู. ูููููููู ุนุฏّุฉ ูุธุงุฆุฑ ّููู ุฃูุซุฑ ู ู 99% ู ู ุงููููููู ุนูู ุงูุฃุฑุถ ูู ูููููู -4، ูุงูุฐู ุชุชุฃّูู ููุงุชู ู ู ุจุฑูุชูููู ููููุชุฑูููู ุงุซููู.
ููุฌุฏ ุบุงุฒ ุงููููููู ูู ุจุนุถ ุญููู ุงูุบุงุฒ ุงูุทุจูุนู ุจูุณุจุฉ ุชุตู ุฅูู 7% ุญุฌู ุงً، ุญูุซ ูุณุชุฎุฑุฌ ู ู ููุงู ุจูุงุณุทุฉ ุงูุชูุทูุฑ ุงูุชุฌุฒูุฆู. ุชุฌุฏุฑ ุงูุฅุดุงุฑุฉ ุฅูู ุฃู ู ุตุงุฏุฑ ุงููููููู ูุงุจูุฉ ููููุงุฏ، ุญูุซ ุฃّูู ุงูุนูุตุฑ ุงููุญูุฏ ุงูุฐู ูุฏูู ุณุฑุนุฉ ุฅููุงุช، ุฃู ุฃูู ุนูุฏู ุง ูุทูู ูู ุงูุบูุงู ุงูุฌูู ูุฅูู ูุชุณุฑّุจ ุฅูู ุงููุถุงุก ุงูุฎุงุฑุฌู.
ูุณุชุฎุฏู ุงููููููู ูู ุชّูููุงุช ุงูุชุจุฑูุฏ ุงูุนู ูู، ูุฎุงุตุฉ ูุชุจุฑูุฏ ุฃุฌูุฒุฉ ุงูู ุบูุงุทูุณ ูุงุฆู ุงูู ูุตّููุฉ ุงูู ุณุชุฎุฏู ุฉ ูู ุชّูููุงุช ุงูุชุตููุฑ ุจุงูุฑููู ุงูู ุบูุงุทูุณู. ูู ุง ูุณุชูุงุฏ ู ู ุงูุฎูุงุต ุงูุฎุงู ูุฉ ูุบุงุฒ ุงููููููู ูู ุงุณุชุนู ุงูู ูุบุงุฒ ูุงูู ูู ุงููุญุงู ุงูููุณู ููู ุนู ููุงุช ุชุตููุน ุฑูุงุฆู ุงูุณูููููู.
ุงูุงูุชุดุงู ูุฃุตู ุงูุชุณู ูุฉ
ุจููุฑ ุฌุงูุณูู
ูุนุฏ ุงููููููู ุงูุนูุตุฑ ุงููุญูุฏ ุงูุฐู ุงูุชุดู ูู ุงูููู ูุฐูู ุนูู ุงูุดู ุณ ูุจู ุฃู ููุชุดู ุนูู ุงูุฃุฑุถ. ุญุฏุซ ุฐูู ุนูุฏู ุง ูุงุญุธ ุงููููู ุจููุฑ ุฌุงูุณูู ูุฌูุฏ ุฎุท ุฃุตูุฑ ูุงู ุน ูู ุทูู ุงูุฅุตุฏุงุฑ ููุบูุงู ุงููููู ููุดู ุณ ุฃุซูุงุก ุญุงุฏุซุฉ ูุณูู ّููู ููุดู ุณ ูู ุงูููุฏ ุนุงู 1868. ูู ุฐุงุช ุงูุนุงู ูุงุญุธ ุงููููู ุฌูุฒูู ููุฑู ุงู ููููุฑ ููุณ ุงูุฎุท ุงูุฃุตูุฑ ู ู ุงูุทูู ุงูุถูุฆู ููุดู ุณ، ูุฃุณู ุงู ุฎุท ูุฑุงูููููุฑ D3، ูุฃู ูู ุทูู ู ูุฌุฉ ู ูุฏุงุฑู 587.49 ูุงููู ุชุฑ ููู ูุฑูุจ ู ู ุฎุทูุท D1 ู D2 ููุตูุฏููู . ุจุนุฏ ุฐูู، ุงุณุชูุชุฌ ููููุฑ ุฃู ุงูุฎุท ุงูุทููู ูุฐุง ุณุจุจู ุนูุตุฑ ู ูุฌูุฏ ูู ุงูุดู ุณ ูุบูุฑ ู ูุฌูุฏ ุนูู ุงูุฃุฑุถ، ูุฃุทูู ุนููู ุณّููุฉ ู ุน ุฅุฏูุงุฑุฏ ูุฑุงูููุงูุฏ ุงูุงุณู ุงูุฅุบุฑููู ููุดู ุณ แผฅฮปฮนฮฟฯ ูููููุณ.
ูู ุนุงู 1895، ุงุณุชุทุงุน ุงูุนุงูู ุงูุจุฑูุทุงูู ูููุงู ุฑุงู ุฒู ุฃู ูุนุฒู ุงููููููู ุนูู ุงูุฃุฑุถ، ุนูุฏู ุง ูุงู ุจู ุนุงูุฌุฉ ู ุนุฏู ุงููููููุช (ููู ู ุนุฏู ู ุดุงุจู ููููุฑุงููููุช ู ุน ูุฌูุฏ ุญูุงูู 10% ู ู ุงูุนูุงุตุฑ ุงูุฃุฑุถูุฉ ุงููุงุฏุฑุฉ) ูุฐูู ุจุฃุญู ุงุถ ู ุนุฏّููุฉ. ุชููุน ุฑุงู ุฒู ูุฌูุฏ ุงูุฃุฑุบูู، ููููู ุจุนุฏู ุง ูุงู ุจูุตู ุงูููุชุฑูุฌูู ูุงูุฃูุณุฌูู ู ู ุงูุบุงุฒุงุช ุงูู ุชุญุฑّุฑุฉ ู ู ุฃุซุฑ ุญู ุถ ุงููุจุฑูุชูู، ูุงุญุธ ูุฌูุฏ ุฎุท ุฃุตูุฑ ู ู ّูุฒ ูู ุทูู ุฅุตุฏุงุฑ ุงูู ุงุฏّุฉ ุงูู ุณุชุฎุฑุฌุฉ، ูุงูุฐู ูุดุจู ุฎุท D3 ูู ุทูู ุงูุดู ุณ، ูุดุฎّุตุช ูุฐู ุงูุนّููุงุช ุนูู ุฃّููุง ูููููู ู ู ูุจู ููููุฑ ูุงูููุฒูุงุฆู ุงูุจุฑูุทุงูู ูููุงู ูุฑููุณ.ูู ุชุฌุฑุจุฉ ู ููุตูุฉ ูุงู ุงูุนุงูู ุจูุฑ ุชููุฏูุฑ ููููู ู ุน ู ุณุงุนุฏู ุฃุจุฑุงูุงู ูุงูุบููุช ุจุฌู ุน ุนููุงุช ู ู ุบุงุฒ ุงููููููู ู ู ู ุนุฏู ุงููููููุช ูู ุฌุงู ุนุฉ ุฃูุจุณุงูุง ูู ุงูุณููุฏ ูุฐูู ู ู ุฃุฌู ุชุญุฏูุฏ ูุชูุชู ุงูุฐุฑّูุฉ.
ูููุงู ุฑุงู ุฒู
ุงูุชุดุงูุงุช ุนูู ّูุฉ
ูู ุนุงู 1907، ุฃุธูุฑ ุงูุนุงูู ุฅุฑูุณุช ุฑุฐุฑููุฑุฏ ู ุน ุชูู ุงุณ ุฑููุฏุฒ ุฃู ุฌุณูู ุฃููุง ูู ููุงุฉ ุงููููููู ، ูุฐูู ู ู ุฎูุงู ููุงู ู ุจุงูุณู ุงุญ ูุฌุณูู ุงุช ุฃููุง ุฃู ุชุฎุชุฑู ุฌุฏุงุฑ ุฒุฌุงุฌู ุฑููู ูุฃูุจูุจ ุงูุชูุฑูุบ، ู ู ุง ุฃุฏّู ุฅูู ุญุฏูุซ ุชูุฑูุบ ููุดุญูุฉ ูุงูุฐู ุณู ุญ ุจุฏุฑุงุณุฉ ุทูู ุงูุบุงุฒ ูู ุงูุฏุงุฎู.
ุณُّูู ุงููููููู ูุฃูู ู ุฑّุฉ ุนูู ูุฏ ุงูููุฒูุงุฆู ูุงูู ูุงู ุฑูููุบ ุฃููุณ ุนุงู 1908، ูุฐูู ุจุชุจุฑูุฏ ุงูุบุงุฒ ูุฃูู ู ู ุฏุฑุฌุฉ ูููู ูุงุญุฏุฉ ุญุงูู ุฃููุณ ุงูุญุตูู ุนูู ุงูุญุงูุฉ ุงูุตูุจุฉ ู ู ุงููููููู ุจุชุฎููุถ ุฏุฑุฌุฉ ุงูุญุฑุงุฑุฉ، ูููู ูู ูุชู ّูู ู ู ุฐูู، ูุฃูู ูุง ุชูุฌุฏ ูููููููู ููุทุฉ ุซูุงุซูุฉ ูููู ุนูุฏูุง ุชูุงุฒู ุจูู ุงูุญุงูุงุช ุงูุซูุงุซุฉ ููู ุงุฏุฉ. ุจุงูุฑุบู ู ู ุฐูู، ุชู ّูู ุชูู ูุฐ ุฃููุณ ุงูููุฒูุงุฆู ููููู ููุฏุฑูู ููุณูู ู ู ุชุตููุจ 1 ุณู 3 ู ู ุงููููููู ุจุชุทุจูู ุถุบุท ุฅุถุงูู ุนูุฏ ุฏุฑุฌุงุช ุญุฑุงุฑุฉ ู ูุฎูุถุฉ ูุฐูู ุนุงู 1926.
ูู ุนุงู 1938، ุงูุชุดู ุงูููุฒูุงุฆู ุจููุชุฑ ูุงุจูุชุณุง ุฃู ุงููุธูุฑ ูููููู -4 ุนุฏูู ุงููุฒูุฌุฉ ุชูุฑูุจุงً ูู ุฏุฑุฌุงุช ูุฑูุจุฉ ู ู ุงูุตูุฑ ุงูู ุทูู، ููู ุงูุธุงูุฑุฉ ุงูุชู ุชุนุฑู ุงูููู ุจุงูู ููุนุฉ ุงููุงุฆูุฉ. ูู ุนุงู 1972، ููุญุธุช ููุณ ุงูุธุงูุฑุฉ ูุฏู ุงููุธูุฑ ูููููู -3 ูุฐูู ู ู ูุจู ุงูููุฒูุงุฆّููู ุฏูุบูุงุณ ุฃูุดูุฑูู ูุฏููุฏ ูู ูุฑูุจุฑุช ุฑูุชุดุงุฑุฏุณูู، ูุญุงุฒูุง ุจุฐูู ุฌุงุฆุฒุฉ ููุจู ูู ุงูููุฒูุงุก ุนุงู 1996.
ุงูุงุณุชุฎุฑุงุฌ ูุงูุงุณุชุฎุฏุงู
ุงูุชุดู ูุฌูุฏ ุบุงุฒ ุงููููููู ู ุน ุงูุบุงุฒ ุงูุทุจูุนู ูู ุงูุฃุฑุถ ุจูู ูุงุช ูุงููุฉ ููุฅูุชุงุฌ ุนุงู 1903 ุฃุซูุงุก ุงูุชูููุจ ุนู ุงูููุท ูู ุฏููุณุชุฑ ูู ููุงูุฉ ูุงูุณุงุณ ุงูุฃู ุฑูููุฉ، ุญูุซ ุฌู ุนุช ูู ูุฉ ู ู ุบุงุฒ ุบูุฑ ูุงุจู ููุงุดุชุนุงู. ุจุฅุฌุฑุงุก ุนู ููุฉ ุชุญููู ููุนّููุฉ ูู ุฌุงู ุนุฉ ูุงูุณุงุณ ูุฌุฏ ุฃู ุงูุบุงุฒ ูุชุฃّูู ู ู 72% ููุชุฑูุฌูู ู 15% ู ูุซุงู ู1% ููุฏุฑูุฌูู ู12% ู ู ุบุงุฒ ูู ูุชุนุฑّู ุนููู ุญููุฆุฐ. ุจุฅุฌุฑุงุก ุนู ููุฉ ุจุญุซ ุฃุนู ู ูุฌุฏ ูุงู ููุชูู ูุงุฏู ู ุฏููุฏ ู ุงููุงุฑูุงูุฏ ู ู ุฌุงู ุนุฉ ูุงูุณุงุณ ุฃู 1.84% ู ู ุงูุนّููุฉ ุนุจุงุฑุฉ ุนู ุบุงุฒ ุงููููููู . ุฃุธูุฑุช ูุฐู ุงูุฃุจุญุงุซ ุฃّูู ุนูู ุงูุฑุบู ู ู ูุฏุฑุฉ ูุฌูุฏ ุงููููููู ุนูู ุงูุฃุฑุถ ูุฅّูู ูุชุฑّูุฒ ุชุญุช ุงูุณููู ุงููุจุฑู ุจูู ّูุงุช ูุจูุฑุฉ ูุงููุฉ ููุงุชุฌ ุซุงููู ูู ุนู ููุฉ ุงุณุชุฎุฑุงุฌ ุงูุบุงุฒ ุงูุทุจูุนู.
ูุฐู ุงูููุงุฆุน ุฌุนูุช ู ู ุงูููุงูุงุช ุงูู ุชุญุฏุฉ ุฃูุจุฑ ู ุฒّูุฏ ูููููููู ، ูุฌุฑู ุงูุงุณุชูุงุฏุฉ ู ู ุฐูู ูู ุงูุญุฑุจ ุงูุนุงูู ّูุฉ ุงูุฃููู ูู ุชุนุจุฆุฉ ุงูู ูุงุทูุฏ ุงูุญุงุฌุฒุฉ ุจุบุงุฒ ุฃุฎู ู ู ุงูููุงุก ู ุซู ุงูููุฏุฑูุฌูู، ّูููู ุบูุฑ ูุงุจู ููุงุดุชุนุงู. ุจูุงุกً ุนูู ุฐูู ุฌุฑู ุงุณุชุนู ุงู ุงููููููู ูู ุชุฌููุฒ ุงูู ูุงุทูุฏ ุงูุนุณูุฑّูุฉ. ุฃّูู ู ูุทุงุฏ ุงุณุชุนู ู ููุฐุง ุงูุบุฑุถ ุณู ّู U.S. Navy's C-7 ูุฃููุนุช ุฃูู ุฑุญูุฉ ุชุฌุฑูุจّูุฉ ูู ู ู ูุงู ุจุชูู ุฑูุฏุฒ ูู ููุงูุฉ ููุฑุฌูููุง ุฅูู ูุงุนุฏุฉ ุจููููุบ ูููุฏ ุงูุนุณูุฑّูุฉ ูู ูุงุดูุทู ูู ุงูุฃّูู ู ู ุฏูุณู ุจุฑ ุนุงู 1921. ุงุณุชู ุฑّ ุงุณุชุฎุฏุงู ุงููููููู ูู ุงูู ุฌุงู ุงูุนุณูุฑู ุญุชู ุงูุญุฑุจ ุงูุนุงูู ّูุฉ ุงูุซุงّููุฉ ูู ุนู ّููุงุช ุงููุญุงู ุงูููุณู ู ู ุฃุฌู ุงูุชุฌููุฒุงุช ุงูุนุณูุฑّูุฉ ูุงุณุชุฎุฏู ูุบุงุฒ ููุดู ุงูุชุณุฑูุจุงุช ูู ุนู ููุฉ ุงูุงูุชุดุงุฑ ุงูุบุงุฒู ุฃุซูุงุก ุชุฎุตูุจ ุงูููุฑุงูููู ูุชุตููุน ุงูููุจูุฉ ุงูุฐุฑّูุฉ ูู ู ุดุฑูุน ู ุงููุงุชู.
ุงูููุฑุฉ ุงูุทุจูุนّูุฉ
ุนูู ุงูุฑุบู ู ู ูุฏุฑุชู ุนูู ุณุทุญ ุงูุฃุฑุถ ูุฅู ุงููููููู ูุนุฏّ ุซุงูู ุฃูุซุฑ ุงูุนูุงุตุฑ ุจุนุฏ ุงูููุฏุฑูุฌูู ููุฑุฉ ูู ุงูููู ู ุดّููุงً 23% ู ู ูุชูุชู ุงูุจุงุฑّููููุฉ. ุชุดّููุช ูุฐู ุงููู ّูุฉ ุงููุงุฆูุฉ ู ู ุงููููููู ุจุนุฏ ูุชุฑุฉ ููููุฉ ู ู ุงูุงููุฌุงุฑ ุงูุนุธูู . ูุชุดّูู ุงููููููู ูู ุงููุฌูู ูุชูุฌุฉ ุงูุงูุฏู ุงุฌ ุงููููู ููููุฏุฑูุฌูู ูู ุชูุงุนู ุจุฑูุชูู-ุจุฑูุชูู ุงูู ุชุณูุณู ูุฏูุฑุฉ ูุฑุจูู-ููุชุฑูุฌูู-ุฃูุณุฌูู (ุฏูุฑุฉ CNO)، ูุงูุชู ุชุนุฏّ ุฌุฒุกุงً ู ู ุชูุงุนูุงุช ุงูุงูุตูุงุฑ ุงููุฌู ู.
ุฅّู ุชุฑููุฒ ุงููููููู ูู ุงูุบูุงู ุงูุฌูู ููุฃุฑุถ ูุนุงุฏู 5.2 ุฌุฒุก ูู ุงูู ูููู، ููู ูุชุฑّูุฒ ูู ุทุจูุงุช ุงูุฌู ุงูุนููุง ู ู ุบูุงู ุงูุฃุฑุถ ุงูุฌูู.ูุฐุง ุงูุชุฑููุฒ ุงูุถุฆูู ุซุงุจุช ูุณุจูุงً ูู ุงูุบูุงู ุงูุฌّูู ุฑุบู ุงูุฅูุชุงุฌ ุงูู ุณุชู ุฑّ ูููููููู ، ููุนูุฏ ุฐูู ุฅูู ุงูููุงุช ุงูุบุงุฒ ู ู ุงูุบูุงู ุงูุฌّูู ููุฃุฑุถ ุฅูู ุงููุถุงุก ุงูุฎุงุฑุฌู ูุฐูู ุจุนุฏّุฉ ุขّููุงุช ู ูุชุฑุญุฉ.
ูุฏุฎู ุงููููููู ูู ุชุฑููุจ ุงูุบูุงู ุงูุบุงุฒู ููุนุฏูุฏ ู ู ุงูููุงูุจ ุจูุณุจ ุชุธูุฑ ูู ุงูุฌุฏูู ุงูุชุงูู:
ูุจุชูู 19 % ± 3.2 %
ุฃูุฑุงููุณ 15.2 % ± 3.3 %
ุงูู ุดุชุฑู 10.2 %
ุฒุญู 3.25 %
ุงูุฒูุฑุฉ 12 ุฌุฒุก ูู ุงูู ูููู
ุงูุฃุฑุถ 5.2 ุฌุฒุก ูู ุงูู ูููู
ุฅّู ู ุนุธู ุงููููููู ุงูู ูุฌูุฏ ุนูู ุงูุฃุฑุถ ูู ูุชูุฌุฉ ุงูุงุถู ุญูุงู ุงูุฅุดุนุงุนู ููุนูุงุตุฑ ุงูุซูููุฉ ูุชูุฌุฉ ุฅุทูุงู ุฌุณูู ุงุช ุฃููุง 2+He، ูุงูุชู ุชุชุฌู ّุน ุฅููุชุฑููุงุชูุง ูุชุดّูู ุงููููููู ุนูุฏู ุง ุชุตุทุฏู ุจุงูุบูุงู ุงูุตุฎุฑู. ูุฐูู ููุฌุฏ ุงููููููู ุจูู ّูุงุช ูุจูุฑุฉ ูุณุจูุงً ูู ุชุฑููุจ ุนุฏّุฉ ู ุนุงุฏู ููููุฑุงูููู ูุงูุซูุฑููู ุจุณุจุจ ุฅุทูุงููุง ูุฌุณูู ุงุช ุฃููุง ุฃุซูุงุก ุงุถู ุญูุงููุง ุงูุฅุดุนุงุนู ู ุซู ุงูููุฑุงููููุช (ุฎุงุตุฉً ุงููููููุช، ููู ุฃุญุฏ ู ุดุชّูุงุช ุงูููุฑุงููุชูุช) ูุงููุงุฑููุชูุช ูุงูู ููุงุฒูุช. ุนูู ูุฐุง ุงูุฃุณุงุณ ููุชุฌ ุณูููุงً ุญูุงูู 3000 ุทู ู ุชุฑู ู ู ุงููููููู ุนุจุฑ ุบูุงู ุงูุฃุฑุถ ุงูุตุฎุฑู. ุฅّู ุชุฑููุฒ ุงููููููู ูู ุงููุดุฑุฉ ุงูุฃุฑุถูุฉ ูู 8 ุฌุฒุก ูู ุงูุจูููู، ููู ู ูุงู ุงูุจุญุงุฑ ููุท ุญูุงูู 4 ุฌุฒุก ูู ุงูุชุฑูููู. ุชูุฌุฏ ูู ّّูุงุช ููููุฉ ู ู ุงููููููู ูู ุงูููุงุจูุน ุงูู ุนุฏّููุฉ ูุงูุบุงุฒุงุช ุงูุจุฑูุงّููุฉ ูุงูุฃุญุฌุงุฑ ุงูููุฒّููุฉ.
ุฅّู ุงูู ุตุฏุฑ ุงูุทุจูุนู ุงูุฃูุจุฑ ูููููููู ูู ูุฌูุฏู ูู ุจุนุถ ุขุจุงุฑ ุงูุบุงุฒ ุงูุทุจูุนู ูุชูุฌุฉ ุงุญุชุจุงุณู ุชุญุช ุงูุทุจูุงุช ุงูุตุฎุฑّูุฉ ููุฃุฑุถ. ุชุฎุชูู ุงูุชุฑุงููุฒ ุญุณุจ ุงูู ูุงูุน ู ู ุนุฏّุฉ ุฃุฌุฒุงุก ูู ุงูู ูููู ุฅูู ุญูุงูู 7% ุญุฌู ุงً ู ู ูู ّูุฉ ุงูุบุงุฒ ุงูู ุณุชุฎุฑุฌุฉ ูู ุง ูู ุญูู ุงูุบุงุฒ ูู ู ูุงุทุนุฉ ุณุงู ุฎูุงู ูู ูููู ูุณููู.
ุงูุฅูุชุงุฌ
ููุชุฌ ุบุงุฒ ุงููููููู ุจุดٍูู ุตูุงุนู ุจุนู ููุฉ ุงูุชูุทูุฑ ุงูุชุฌุฒูุฆู ููุบุงุฒ ุงูุทุจูุนู، ูุงูุฐู ูู ูู ุฃู ููุฌุฏ ุจูุณุจุฉ ุชุตู ุญุชู 7% ุญุฌู ุงً.ุจู ุง ุฃู ูููููููู ููุทุฉ ุบููุงู ุฃّูู ู ู ุฃّู ุนูุตุฑ ููู ูุงุฆู ุขุฎุฑ، ูุฅّู ุชุทุจูู ุฏุฑุฌุงุช ุญุฑุงุฑุฉ ู ูุฎูุถุฉ ุนูุฏ ุถุบูุท ู ุฑุชูุนุฉ ูุคุฏู ุฅูู ุชุณููู ุงูุบุงุฒุงุช ุงูุฃุฎุฑู ู ุซู ุงูููุชุฑูุฌูู ูุงูู ูุซุงู. ุจุนุฏ ุฐูู ุชุฌุฑู ุนู ููุฉ ุชูููุฉ ูุบุงุฒ ุงููููููู ุจุงูุชุนุฑูุถ ุงูู ุชุชุงูู ูุฏุฑุฌุงุช ุญุฑุงุฑุฉ ู ูุฎูุถุฉ ุจุญูุซ ูุถู ู ุนุฏู ุจูุงุก ุฃู ุฃุซุฑ ูุบุงุฒุงุช ุฃุฎุฑู. ูุฎุทูุฉ ููุงุฆูุฉ ููุชูููุฉ ูุณุชุนู ู ุงููุญู ุงูู ูุดّุท ู ู ุง ูุนุทู ููุงูุฉ ุชุตู ุฅูู 99.995% ูุชุฏุนู ุจููุงูุฉ ู ู ุงูุฏุฑุฌุฉ A ุฅّู ุงูุดุงุฆุจุฉ ุงูุฑุฆูุณّูุฉ ูู ุงููููููู ู ู ุงูุฏุฑุฌุฉ A ูู ุบุงุฒ ุงููููู. ูู ู ุฑุญูุฉ ุงูุฅูุชุงุฌ ุงูููุงุฆّูุฉ ูุณّูู ุงููููููู ู ู ุฎูุงู ุนู ููุงุช ุชุจุฑูุฏ ุนู ููุฉ ุจุญูุซ ูููู ุนูู ุดูู ูููููู ุณุงุฆู، ู ู ّุง ูุณّูู ู ู ุนู ููุฉ ุงูููู، ุญูุซ ุฃู ุญุงููุฉ ููู ุงููููููู ูุณุงุฆู ุชุณุน ุฃูุซุฑ ุจุฎู ุณุฉ ุฃุถุนุงู ุงูุญุฌู ุงูุฐู ุชูููู ุญุงููุงุช ุงููููููู ูุบุงุฒ.
ุชุนุฏّ ุงูููุงูุงุช ุงูู ุชّุญุฏุฉ ุงูุฃู ุฑّูููุฉ ุฃูุจุฑ ู ูุชุฌ ูุบุงุฒ ุงููููููู ุญูุซ ุฃุชุช ู ุฑุญูุฉ ูุงูุช ุชูุชุฌ ูููุง ุฃูุซุฑ ู ู 90% ู ู ุงูุงุญุชูุงุฌ ุงูุนุงูู ู ููุฐุง ุงูุบุงุฒ، ูู ุง ุชุจูู ุชูุชุฌู ู ุญุทّุงุช ุชูุฌุฏ ูู ููุฏุง ูุจูููููุง ูุฑูุณูุง، ุจุงูุฅุถุงูุฉ ุฅูู ุนุฏّุฉ ุฏูู ุฃุฎุฑู. ุฅّู ู ุนุธู ุงููููููู ุงูู ุณุชุฎุฑุฌ ูู ุงูููุงูุงุช ุงูู ุชّุญุฏุฉ ูู ู ู ุญูู ูููุบูุชูู ููุบุงุฒ ูู ููุงูุฉ ูุงูุณุงุณ، ุจุงูุฅุถุงูุฉ ุฅูู ุญููู ุฃุฎุฑู ูู ุฃูููุงููู ุง ููู ุญูู ุจุงููุงูุฏู ูู ุชูุณุงุณ. ูููููููู ุงุณุชููุงู ูุจูุฑ ูู ุงูููุงูุงุช ุงูู ุชّุญุฏุฉ، ูู ูุฐ ุฃูุงุฆู ุงููุฑู ุงูุนุดุฑูู ูุฅู ููููุงูุงุช ุงูู ุชّุญุฏุฉ ู ุฎุฒูู ูุทูู ู ู ูุฐู ุงูุฎุงู ุฉ. ُูุฏّุฑ ุงุณุชููุงู ุงูููุงูุงุช ุงูู ุชุญุฏุฉ ู ู ุบุงุฒ ุงููููููู ุนุงู 2000 ุจุญูุงูู 15 ู ูููู ูุบ ุณูููุงً. ูู ู ูุชุตู ุงูุชุณุนููุงุช ุงูุชุชุญุช ู ุญุทّุฉ ุฌุฏูุฏุฉ ูุชูููุฏ ุงููููููู ูู ู ุฏููุฉ ุฃุฑุฒูู ุงูุฌุฒุงุฆุฑّูุฉ ููุง ุงููุฏุฑุฉ ุนูู ุฅูุชุงุฌ 17 ู ูููู ู ุชุฑ ู ูุนّุจ ู ู ุบุงุฒ ุงููููููู ู ู ุง ูุบุทّู ุงูุทูุจ ุงูุฃูุฑูุจู ู ู ุงููููููู ูู ุงูุณูู ุงูุนุงูู ู. ูุจูู ุนุงู ู 2004 ู 2006 ุงูุชุชุญุช ู ุญุทّุชุงู ุฌุฏูุฏุชุงู ูุฅูุชุงุฌ ุงููููููู ูุฐูู ูู ุฑุฃุณ ููุงู ูู ูุทุฑ ููู ู ุฏููุฉ ุณูููุฏุฉ ูู ุงูุฌุฒุงุฆุฑ. ู ุน ุงูุชุชุงุญ ู ุญุทّุฉ ุณูููุฏุฉ ุฃุตุจุญุช ุงูุฌุฒุงุฆุฑ ุซุงูู ู ูุชุฌ ูููููููู ูู ุงูุณูู ุงูุนุงูู ู. ุญุณุจ ุฅุญุตุงุกุงุช ุฃุฌุฑูุช ุนุงู 2008، ููุฏ ุงุณุชุฎุฑุฌ ุญูุงูู 169 ู ูููู ู ุชุฑ ู ูุนّุจ ู ู ุงููููููู ู ู ุงูุบุงุฒ ุงูุทุจูุนู ูุฐูู ุจูุณุจุฉ 78% ู ู ุงูููุงูุงุช ุงูู ุชุญุฏุฉ ุงูุฃู ุฑูููุฉ ู10% ู ู ุงูุฌุฒุงุฆุฑ ูู ุนุธู ู ุง ุชุจّูู ุชูุชุฌู ุฏูู ู ุชุนุฏّุฏุฉ ุนูู ุฑุฃุณูุง ุฑูุณูุง ูุจูููููุง ููุทุฑ.
ุฅّู ุงุฒุฏูุงุฏ ุงูุทูุจ ุงูุนุงูู ู ุนูู ุงููููููู ูู ุญุฏูุฏّูุฉ ุงูุฅูุชุงุฌ ุฃุฏّูุง ุฅูู ุงุฑุชูุงุน ุณุนุฑ ุฅูุชุงุฌ ุงููููููู ูู ุงูุนุงูู ، ุจุญูุซ ุฃูู ุจูู ุนุงู ู 2002 ู 2007 ุงุฒุฏุงุฏ ุณุนุฑ ุงููููููู ุจู ูุฏุงุฑ ุงูุถุนู. ูุชูุฌุฉ ู ุญุฏูุฏّูุฉ ู ูุงุฑุฏ ุงููููููู ุชุฌุฑู ุญุงููุงً ุงุณุชุฎุฏุงู ุชّูููุงุช ูุทุจู ูููุง ุงูุชุดุงุฑ ููุบุงุฒ ุงูุทุจูุนู ุงูุฎุงู ุนุจุฑ ุฃุบุดูุฉ ูุตู ูููุฐุฉ ู ู ุฃุฌู ุงุณุชุฑุฌุงุน ูุชูููุฉ ุงููููููู .
ุงููุธุงุฆุฑ
ูุชูุงุตูู ุฃูุซุฑ ุนู ูุฐุง ุงูู ูุถูุน، ุงูุธุฑ ูุธุงุฆุฑ ุงููููููู .
ููุงูู ุชุณุนุฉ ูุธุงุฆุฑ ู ุนุฑููุฉ ูููููููู ، ุงุซูุงู ู ููุง ููุท ุนุจุงุฑุฉ ุนู ูุธุงุฆุฑ ู ุณุชูุฑّุฉ ููู ูููููู -4 4He ููููููู -3 3He. ูุนุฏّ ุงููุธูุฑ ูููููู -4 ูู ุงููุธูุฑ ุงูุทุจูุนู ุงูุฃูุซุฑ ููุฑุฉً ุญูุซ ุฃู 99.99986% ู ู ุนูุตุฑ ุงููููููู ูู ุงูุทุจูุนุฉ ูู ูููููู -4، ูู ุง ุชุจّูู ููู ูููููู -3. ุฅุญุตุงุฆّูุงً ููุงูู ุฐุฑّุฉ ูููููู -3 ูุงุญุฏุฉ ู ูุงุจู ู ูููู ุฐุฑّุฉ ูููููู -4. ููุชุฌ ุงููุธูุฑ ูููููู -4 ูู ุงูุฃุฑุถ ููุงุชุญ ูุนู ّููุฉ ุงุถู ุญูุงู ุฃููุง ููุนูุงุตุฑ ุงูู ุดุนّุฉ ุงูุฃุซูู ุญูุซ ุชูุชุฌ ุฌุณูู ุงุช ุฃููุง، ูุงูุชู ูู ุนุจุงุฑุฉ ุนู ููู ูููููู ู ุดุญููุฉ. ุชุชู ّูุฒ ููุงุฉ ุงููุธูุฑ ูููููู -4 ุจุซุจุงุชّูุฉ ุนุงّููุฉ ูุฃู ّูููุงุชูุง ู ุฑุชّุจุฉ ุจุดูู ูุงู ู ูู ุบูุงููุง ุงููููู. ุฅّู ุงููู ّูุงุช ุงููุงุฏุฑุฉ ูููุธูุฑ ูููููู -3 ู ูุฌูุฏุฉ ูู ุงูุทุจูุนุฉ ู ูุฐ ูุดุฃุฉ ุงูุฃุฑุถ، ุจุงูุฅุถุงูุฉ ุฅูู ูุจูุท ูู ّّูุงุช ู ุตุฏุฑูุง ู ู ุงูููู، ูุงูุชู ูุงูุช ู ุญุชุฌุฒุฉ ุถู ู ุงูุบุจุงุฑ ุงููููู، ูู ุง ุชูุชุฌ ูู ّّูุงุช ููููุฉ ู ู ุงููููููู -3 ู ู ุงุถู ุญูุงู ุจูุชุง ููุชุฑูุชููู .
ุฎูุงุต ุงููุธุงุฆุฑ 3He 4He
ุงูุทุงูุฉ ุงูุณุงููุฉ (ู ูุบุง ุฅููุชุฑูู ูููุช) 2809 3728
ุงููุซุงูุฉ ูุบ/ู 3 0.134 0.178
ุฏุฑุฌุฉ ุงูุญุฑุงุฑุฉ ุงูุญุฑุฌุฉ (ูููู) 3.32 5.20
ููุทุฉ ูุงู ุฏุง (ูููู) 0.0025 2.1768
ุงูุถุบุท ุนูุฏ ุงูุงูุตูุงุฑ (ู ูุบุง ุฅููุชุฑูู ูููุช) ุนูุฏ 0 ูููู 3.439 2.536
ููุทุฉ ุงูุงูุตูุงุฑ (ูููู) 3.19 4.21
ุฅّู ุชูุงูุช ูุณุจุฉ ุงููุธูุฑูู ูููููู -3 ููููููู -4 ูู ุงูุตุฎูุฑ ูุณุชุฎุฏู ู ู ุฃุฌู ุชุญุฏูุฏ ุนู ุฑ ุงูุตุฎูุฑ ูู ุนุฑูุฉ ุฃุตู ู ูุดุฃูุง ูู ุงูุบูุงู ุงูุตุฎุฑู ููุฃุฑุถ. ุฅّู ูุณุจุฉ ุงููุธูุฑ ูููููู -3 3He ุฅูู ูููููู -4 4He ูู ุงูููู ุฃุนูู ู ููุง ุนูู ุงูุฃุฑุถ ุจุญูุงูู 100 ู ุฑّุฉ ูุฐูู ูู ุงููุณุท ุจูู ุงููุฌู ู.ูู ุง ุฃّู ููุฑุชู ูู ุงููุฌูู ูุจูุฑุฉ ูุณุจูุงً ูุชูุฌุฉ ุงูุงูุฏู ุงุฌ ุงููููู. ุฅّู ุงูู ูุงุฏ ุงّูููููุฉ ู ุซู ุงูุญุทุงู ุงูุตุฎุฑู ููุฃูู ุงุฑ ูุงูุฃุญุฌุงุฑ ุงูููุฒููุฉ ุชุญูู ุฃูุถุงً ูุณุจ ู ู ูููููู -3، ูุงูุชู ุงุตุทุญุจุชูุง ุงูุฑูุงุญ ุงูุดู ุณّูุฉ، ูู ุง ุฃّู ุณุทุญ ุงููู ุฑ ูุญูู ุงููููููู -3 ุจุชุฑุงููุฒ ุฃุนูู ู ููุง ุนูู ุณุทุญ ุงูุฃุฑุถ.
ุฅّู ู ุฒูุฌ ู ู ูู ّّูุชูู ู ุชุณุงููุชูู ู ู 3He ู 4He ุงูุณุงุฆู ุชุญุช 0.8 ูููู ุณูููุตู ุฅูู ุทุจูุชูู ุบูุฑ ู ุฒูุฌุชูู ูุฐูู ูุชูุฌุฉ ูุชุจุงูู ุงูุฅุญุตุงุกุงุช ุงููู ูู ّูุฉ ููู ุง، ุญูุซ ุฃู 4He ุนุจุงุฑุฉ ุนู ุจูุฒูู، ูู ุญูู ุฃّู 3He ูุฑู ููู. ูุณุชูุงุฏ ู ู ุฎุงุตุฉ ุนุฏู ุงู ุชุฒุงุฌ ูุฐูู ุงููุธูุฑูู ูู ุซูุงุฌุฉ ุงูุชู ุฏูุฏ، ุญูุซ ูู ูู ุงุณุชุฎุฏุงู ูุฐุง ุงูุชุทุจูู ููุญุตูู ุนูู ุฏุฑุฌุงุช ุญุฑุงุฑุฉ ุจุญุฏูุฏ ุจุถุนุฉ ู ููู ูููู.
ุงูุฎูุงุต ุงูููุฒูุงุฆّูุฉ
ุงููููููู ูู ู ููุงูููุง ุงููู
ุชู ุซูู ูุฐุฑّุฉ ุงููููููู ุชุธูุฑ ููู ููุงุฉ ุฐุฑّุฉ ุงููููููู ูู ุงูู ูุชุตู ูุญูููุง ุงูุณุญุงุจุฉ ุงูุฅููุชุฑّูููุฉ.
ู ู ู ูุธูุฑ ู ููุงูููุง ุงููู ูุฅّู ุงููููููู ุซุงูู ุฃุจุณุท ุฐุฑّุฉ ูู ูู ุฅุฌุฑุงุก ูู ูุฐุฌ ููุง ุจุนุฏ ุฐุฑّุฉ ุงูููุฏุฑูุฌูู. ูุชุฃّูู ุงููููููู ู ู ููุงุฉ ุชุชุฃّูู ู ู ุจุฑูุชูููู ููููุชุฑูููู ุงุซููู، ูุญูุท ุจูู ุง ุฅููุชุฑูููู ุงุซููู ูู ู ุฏุงุฑุงุชูุง ุงูุฐุฑّูุฉ. ุญุณุจ ู ููุงููู ูููุชู ุงูุชูููุฏู ูุฅูู ู ู ุบูุฑ ุงูู ู ูู ุชูุฏูู ุญู ุฑูุงุถู ุชุญูููู ููุธุงู ูุชุฃّูู ู ู ุฃูุซุฑ ู ู ุฌุณูู ูู ุงุซููู، ูุฐูู ุญุณุจ ู ุนุถูุฉ ุงูุฃุฌุณุงู ุงูุซูุงุซ. ุจูุงุกً ุนูู ุฐูู، ุชุณุชุฎุฏู ูุณุงุฆู ุฑูุงุถّูุฉ ุนุฏุฏّูุฉ ุนู ุทุฑูู ุงูููู ูุงุก ุงูุญุงุณูุจูุฉ ููุถุน ูู ูุฐุฌ ู ููุงูููู ูู ّู ูุงุฑุชุจุงุท ุฅููุชุฑููุงุช ุงููููููู ุจุงูููุงุฉ. ุฑุบู ุจุณุงุทุฉ ูู ูุฐุฌ ุงูููุงุฉ ุธุงูุฑูุงً ูุฅู ู ุนุงุฏูุงุช ู ุนّูุฏุฉ ุถุฑูุฑّูุฉ ููุถุน ู ุญุงูุงุฉ ููู ูุฐุฌ ุงูุฐุฑّุฉ ุงูุญูููู.
ุฃุทูุงุฑ ุงููููููู
ุฅّู ุงููููููู ูู ุงูุฃุญูุงู ุงูุนุงุฏูุฉ ุนุจุงุฑุฉ ุนู ุบุงุฒ، ูุนูุฏ ุฏุฑุฌุงุช ุญุฑุงุฑุฉ ู ูุฎูุถุฉ ุนูุฏ ููุทุฉ ุงูุตูุงุฑู ูุตุจุญ ุจุงูุทูุฑ ุงูุณุงุฆู. ุฅูุง ุฃّู ุงููููููู ูู ุงูุนูุตุฑ ุงููุญูุฏ ุงูุฐู ูุง ูู ูู ุงูุญุตูู ุนูู ุงูุทูุฑ ุงูุตูุจ ู ูู ุชุญุช ุธุฑูู ุงูุถุบุท ุงูุนุงุฏู. ูุฌุจ ุฑูุน ุงูุถุบุท ุฅูู ููู ุชุตู ูุญู 2.5 ู ูุบุง ุจุงุณูุงู ุนูุฏ ุฏุฑุฌุงุช ุญุฑุงุฑุฉ ู ูุฎูุถุฉ ุฌุฏุงً (ุฃูู ู ู 1.5 ูููู ุฃู ู ุง ูุนุงุฏู −272 °ุณ).
ูุดّูู ุงููููููู ุงูุตูุจ ุจّููุฑุงุช ูููู ูุง ูู ูู ูุตู ุงููููููู ุงูุตูุจ ุนู ุงูุณุงุฆู ุจุตุฑّูุงً، ูุฃู ูุฑููุฉ ุงูุงููุณุงุฑ ููู ุง ู ุชูุงุฑุจุฉ ุฌุฏุงً. ูููููููู ุงูุตูุจ ูุงุจููุฉ ุงูุถุบุงุท ุนุงููุฉ، ุจุญูุซ ุฃูู ู ู ุงูู ู ูู ู ุฎุจุฑّูุงً ุฅููุงุต ุญุฌู ู ุจุฃูุซุฑ ู ู 30%. ุชุจูุบ ูุซุงูุฉ ุงููููููู ุงูุตูุจ 0.214 ± 0.006 ุบ/ุณู 3 ุนูุฏ 1.15 ูููู ู 66 ุฌู، ูุงููุซุงูุฉ ุงูู ุชููุนุฉ ุนูุฏ 0 ูููู ูุถุบุท ูุฏุฑู 25 ุจุงุฑ ูู 0.187 ± 0.009 ุบ/ุณู 3.
ุงูุทูุฑ ุงูุบุงุฒู ูุญุงูุฉ ุงูุจูุงุฒู ุง
ุบุงุฒ ุงููููููู ูู ุฃูุจูุจ ุชูุฑูุบ ุนูู ุดูู ุงูุฑู ุฒ ุงูููู ูุงุฆู ููุนูุตุฑ
ูููู ุงููููููู ูู ูู ุงูุทูุฑ ุงูุบุงุฒู ูู ุฃุบูุจ ุงูุญุงูุงุช، ูุฐูู ุนูู ุดูู ุบุงุฒ ุฃุญุงุฏู ุงูุฐุฑุฉ ูุนุฏูู ุงูููู ูุงูุฑุงุฆุญุฉ. ุจุณุจุจ ูุชูุชู ุงูุฐุฑّّูุฉ ุงูู ูุฎูุถุฉ ูุฅّู ูููููููู ูุงّูููุฉ ูุณุนุฉ ุญุฑุงุฑّูุฉ ุฃุนูู ู ู ุฃّู ุบุงุฒ ุขุฎุฑ ุนุฏุง ุงูููุฏุฑูุฌูู، ูู ุง ุฃู ู ุนุฏู ุงูุชุดุงุฑู ูู ุงูุฃุฌุณุงู ุงูุตูุจุฉ ุฃุนูู ุจุซูุงุซ ู ุฑุงุช ู ู ุงูููุงุก ูุญูุงูู 65% ู ู ููู ุฉ ุงูุชุดุงุฑ ุงูููุฏุฑูุฌูู.ูุฏู ุงููููููู ูุฑููุฉ ุงููุณุงุฑ ุซุงุจุชุฉ ู ูุงุฑูุฉ ู ุน ุงูุบุงุฒุงุช ุงูุฃุฎุฑู ุจุญูุซ ุฃูู ูุณุชุฎุฏู ูู ุงุฏุฉ ููุงุณูุฉ ูุชุตุญูุญ ุงูุฃุฎุทุงุก ูู ุฃุฌูุฒุฉ ููุงุณ ูุฑููุฉ ุงูุงููุณุงุฑ ููุญุงูุฉ ุงูุบุงุฒّูุฉ. ุนูุฏ ุฏุฑุฌุงุช ุงูุญุฑุงุฑุฉ ุงูุนุงุฏّูุฉ ูุฅّู ูููููููู ู ุนุงู ู ุฌูู-ุทูู ุณูู ุณุงูุจ، ู ู ّุง ูุนูู ุฃูู ูุณุฎู ุนูุฏู ุง ูุณู ุญ ูู ุจุงูุชู ุฏّุฏ، ูููุท ุนูุฏ ุฏุฑุฌุฉ ุญุฑุงุฑุฉ ุงูุงูุนูุงุณ ูุงูุชู ุชุชุฑุงูุญ ุจูู 32 ู 50 ูููู ุนูุฏ ุถุบุท ู ูุฏุงุฑู 1 ุฌّู، ูุฅّู ุงููููููู ูุจุฑุฏ ุนูุฏู ุง ูุชู ุฏّุฏ. ุนูุฏู ุง ุชุฎّูุถ ุฏุฑุฌุฉ ุญุฑุงุฑุฉ ุงููููููู ุฏูู ุฏุฑุฌุฉ ุงูุญุฑุงุฑุฉ ูุฐู ูุฅّู ุงููููููู ูู ูู ุฃู ูุณّูู ุนู ุทุฑูู ุงูุชุจุฑูุฏ ุจุงูุชู ุฏูุฏ.
ุฅّู ุฃุบูุจ ุงููููููู ุงููููู ูููู ูู ุญุงูุฉ ุงูุจูุงุฒู ุง، ูุงูุชู ููุง ุฎูุงุต ู ุฎุชููุฉ ุชู ุงู ุงً ุนู ุงููููููู ุงูุฐุฑّู. ูู ุญุงูุฉ ุงูุจูุงุฒู ุง ูุง ุชุฑุชุจุท ุงูุฅููุชุฑููุงุช ุจุงูููุงุฉ ู ู ّุง ูุคุฏู ุฅูู ุงุฒุฏูุงุฏ ุงููุงّูููุฉ ุงูููุฑุจุงุฆّูุฉ، ุญุชّู ูุฅู ูุงู ุงูุบุงุฒ ู ุคّููุงً ุจุดูู ุฌุฒุฆู. ุฅّู ุงูุฌุณูู ุงุช ุงูู ุดุญููุฉ ุชุชุฃุซّุฑ ุจุงูุญููู ุงูููุฑุจุงุฆูุฉ ูุงูู ุบูุงุทูุณّูุฉ، ููุฐุง ู ุง ูุญุฏุซ ูุฌุณูู ุงุช ุงููููููู ูุงูููุฏุฑูุฌูู ูู ุงูููู ูู ุงูุฑูุงุญ ุงูุดู ุณّูุฉ ุนูุฏู ุง ูุญุฏุซ ุชุฃุซูุฑ ู ุชุจุงุฏู ู ุน ุงูุบูุงู ุงูู ุบูุงุทูุณู ููุฃุฑุถ ู ู ّุง ูุคุฏّู ุฅูู ุชุดّูู ุชูุงุฑุงุช ุจูุฑููุงูุฏ ูุงูุดูู ุงููุทุจู.
ุงูุทูุฑ ุงูุณุงุฆู ูุงูู ููุนุฉ ุงููุงุฆูุฉ
ุตูุฑุฉ ูููููููู ุงูุณุงุฆู ููู ูู ุญุงูุฉ ุงูู ููุนุฉ ุงููุงุฆูุฉ ุชุธูุฑ ู ุญุงููุฉ ูุทูุฑุงุช ุงููููููู ุงููุฑูุจ ู ู ุงููุนุงุก ุงูุฐู ูุญูููุง.
ููุงู ุญุงูุชูู ู ุฎุชููุชูู ูููููููู ูู ุงูุทูุฑ ุงูุณุงุฆู ุชุนุฑูุงู ุจุญุงูุฉ ุงููููููู I ู ุญุงูุฉ ุงููููููู II.
ุญุงูุฉ ุงููููููู I
ุนูุฏู ุง ูููู ุงููููููู ุฏูู ููุทุฉ ุบููุงูู ูุงูุชู ุชุจูุบ 4.22 ูููู ูููู ููุทุฉ ูุงู ุฏุง ุงูุชู ุชุจูุบ 2.1768 ูููู، ูุฅّู ุงููููููู ูููู ูู ุญุงูุฉ ุณุงุฆูุฉ ุนุฏูู ุฉ ุงูููู ุชุฏุนู ุญุงูุฉ ุงููููููู I. ุฅّู ุงููููููู ูู ุญุงูุชู ุงูุณุงุฆูุฉ ูููููู I ูู ูุฑููุฉ ุงููุณุงุฑ ุดุจููุฉ ุจุงูุบุงุฒุงุช ู ูุฏุงุฑูุง 1.026، ูู ุง ุฃู ูู ูุฒูุฌุฉ ู ูุฎูุถุฉ ุฌุฏุงً ููุซุงูุฉ ุชุชุฑุงูุญ ุจูู 0.145–0.125 ุบ/ู ู.
ุนูุณ ุงูุณูุงุฆู ุงูุนุงุฏูุฉ، ูุฅู ุงููููููู II ูุชุณูู ุนูู ุฌุฏุฑุงู ุงููุนุงุก ุงูุฐู ูุญููู، ุจุธุงูุฑุฉ ุชุนุฑู ุจุงุณู ุทุจูุฉ ุฑููู.
ุญุงูุฉ ุงููููููู II
ุนูุฏู ุง ุชูุฎูุถ ุฏุฑุฌุฉ ุญุฑุงุฑุฉ ุงููููููู ุงูุณุงุฆู ุฏูู ููุทุฉ ูุงู ุฏุง ูุฅูู ูุจุฏุฃ ุจุฅุธูุงุฑ ุฎูุงุต ุบูุฑ ุนุงุฏูุฉ، ูุชุฏุนู ูุฐู ุงูุญุงูุฉ ูููููู II. ุนูุฏู ุง ูุบูู ุงููููููู ููู ูู ุงูุญุงูุฉ II ูุฅูู ูุชูุฌุฉ ููุงูููุชู ุงูุญุฑุงุฑูุฉ ุงูู ุฑุชูุนุฉ ูุง ูุธูุฑ ููุงุนุงุช ูููู ูุชุจุฎุฑ ุจุดูู ู ุจุงุดุฑ ู ู ุนูู ุงูุณุทุญ. ูุฐู ุงูุญุงูุฉ ูู ูู ู ูุงุญุธุชูุง ูู ุงููุธูุฑ ูููููู -4 ูู ุง ูุธูุฑูุง ุงููุธูุฑ ูููููู -3 ูููู ุจุฏุฑุฌุงุช ุญุฑุงุฑุฉ ุฃูู ู ู ุง ูู ุนููู ูููููููู -4، ููุง ูุนุฑู ุงููุซูุฑ ูุญุฏ ุงูุขู ุนู ุฎูุงุต ุงููููููู -3 ูู ุงูุญุงูุฉ II
ูุธูุฑ ุงููููููู ููู ูู ุงูุญุงูุฉ II ุฎูุงุต ุงูู ููุนุฉ ุงููุงุฆูุฉ، ุจุญูุซ ุฃู ูุฒูุฌุชู ู ูุฎูุถุฉ ุฌุฏุงً ุชูุงุฑุจ ุงูุตูุฑ. ูุชูุณูุฑ ุฐูู ุงูุชุฑุญุช ุฅุญุฏู ุงููุธุฑูุงุช ูุฌูุฏ ูู ูุฐุฌ ุงูุณุงุฆููู ุจุงููุณุจุฉ ูููููููู II، ุญูุซ ูููู ุงููููููู ุงูุณุงุฆู ุฏูู ููุทุฉ ูุงู ุฏุง ู ุคููุงً ู ู ู ุฒูุฌ ู ู ุณุงุฆููู، ุงูุฃّูู ูุญูู ูุณุจุฉ ู ู ุฐุฑّุงุช ุงููููููู ูู ุงูุญุงูุฉ ุงูุฃุฑุถّูุฉ ูุชููู ูู ุญุงูุฉ ู ู ุงูู ููุนุฉ ุงููุงุฆูุฉ ูุชุชุฏّูู ุจุฏูู ุฃู ูููู ููุง ุฃู ูุฒูุฌุฉ، ูู ุญูู ุฃู ุงููุณู ุงูุซุงูู ูุญูู ูุณุจุฉ ู ู ุฐุฑุงุช ุงููููููู ูู ุงูุญุงูุฉ ุงูู ุซุงุฑุฉ، ูุงูุชู ุชุชุตุฑู ูุณุงุฆู ุนุงุฏู ูู ูุฒูุฌุฉ.
ู ู ุงูุฎูุงุต ุงูุชู ูุธูุฑูุง ุงููููููู ููู ูู ุญุงูุฉ ุงูู ููุนุฉ ุงููุงุฆูุฉ ูู ุฎุงุตّูุฉ ุงูุชุณูู، ุญูุซ ูู ูู ูููููููู ููู ูู ูุฐู ุงูุญุงูุฉ ุฃู ูุชุณุฑّุจ ููุชุณّูู ุฌุฏุฑุงู ุงููุนุงุก ุงูุฐู ูุญููู ุญุชู ูุตู ุฅูู ู ูุทูุฉ ุฃุณุฎู ุจุญูุซ ูุชุจุฎّุฑ. ูุดّูู ุงููููููู ูุงุฆู ุงูู ููุนุฉ ุจุฐูู ุทุจูุฉ ุฑูููุฉ (ุฑูุงูุฉ) ุณู ุงูุชูุง ุญูุงูู 30 ูุงููู ุชุฑ ูุชุฏุนู ุจุงุณู ุฑูุงูุฉ ุฑููู Rollin film، ูุณุจุฉً ุฅูู ู ูุชุดููุง ุจูุฑูุงุฑุฏ ุฑููู. ูุชูุฌุฉً ููุฎูุงุต ุงูุชุณّูููุฉ ูุฐู ูููููููู ูุงุฆู ุงูู ููุนุฉ ูุฅูู ู ู ุงูุตุนูุจุฉ ุงุญุชูุงุก ุงููููููู ุงูุณุงุฆู.
ุงูุฎูุงุต ุงูููู ูุงุฆّูุฉ
ููุชู ู ุงููููููู ุฅูู ูุตููุฉ ุงูุบุงุฒุงุช ุงููุจููุฉ، ููู ูุญูู ุฅููุชุฑูููู ุงุซููู ูู ุทุจูุฉ ุบูุงู ุงูุชูุงูุค ุงูุฎุงุฑุฌّูุฉ، ุจุญูุซ ุฃู ุงูู ุฏุงุฑุงุช ุงูุฅููุชุฑูููุฉ ู ูุชู ูุฉ 1S2، ุจุงูุชุงูู ููู ุบุงุฒ ุฎุงู ู، ููู ุฃّูู ุงูุบุงุฒุงุช ุงููุจููุฉ ู ู ุญูุซ ุงููุดุงุท ุงูููู ูุงุฆู ุจุนุฏ ุงููููู، ูุจุงูุชุงูู ุซุงูู ุฃูู ุงูุนูุงุตุฑ ุงูููู ูุงุฆّูุฉ ู ู ุญูุซ ุงููุดุงุท ุงูููู ูุงุฆู.ูุง ูุจุฏู ุงููููููู ุฃّู ูุดุงุท ููู ูุงุฆู ุชุญุช ูุงูุฉ ุงูุดุฑูุท ุงูุทุจูุนّูุฉ.
ุฃููู ููุฏุฑูุฏ ุงููููููู +HHe.
ูููู ุงููููููู ุนูู ุดูู ุฃุญุงุฏู ุงูุฐุฑุฉ ูู ุฃุบูุจ ุญุงูุงุช ุงูู ุงุฏุฉ، ูู ุง ุฃูู ุฃّูู ุบุงุฒ ุฃุญุงุฏู ุงูุฐุฑุฉ ุงูุญูุงّููุฉ (ุฐูุจุงّููุฉ) ูู ุงูู ุงุก، ููุง ูุณุจูู ุจุถุนู ุงูุงูุญูุงّููุฉ ูู ุงูู ุงุก ุฅูุง ุจุนุถ ุงูุบุงุฒุงุช ู ุซู ุฑุจุงุนู ูููุฑู ุงูู ูุซุงู CF4 ูุณุฏุงุณู ูููุฑูุฏ ุงููุจุฑูุช SF6 ูุซู ุงูู ูููุฑู ุญููู ุงูุจูุชุงู C4F8 ูุงูุชู ููุง ุงูุญูุงّููุฉ (ู ุนุจّุฑุงً ุนููุง ุจุงููุณุฑ ุงูู ููู) ุชุนุงุฏู 0.3802 x2/10−5 ู 0.4394 x2/10−5 ู 0.2372 x2/10−5 ุนูู ุงูุชุฑุชูุจ، ู ูุงุจู 0.70797 x2/10−5 ูููููููู .
ุงูุจููุฉ ุงูู ุญุชู ูุฉ ูุฃูููู ูููุฑูููููุงุช
-OHeF.
ูุง ุชูุฌุฏ ู ุฑّูุจุงุช ููู ูุงุฆّูุฉ ูููููููู ูู ุงูุธุฑูู ุงูููุงุณّูุฉ ู ู ุงูุถุบุท ูุฏุฑุฌุฉ ุงูุญุฑุงุฑุฉ، ูููู ุนูุฏู ุง ูุนุฑّุถ ุงููููููู ุฅูู ุธุฑูู ุบูุฑ ุทุจูุนّูุฉ ู ู ุงูุถุบุท ุฃู ูุชูุฌุฉ ูุฐู ุฅููุชุฑููู ูููุงุฉ ุงููููููู ูุฅّูู ูู ูู ุฃู ูุดّูู ู ุฑّูุจุงุช ููู ูุงุฆّูุฉ ุบูุฑ ู ุณุชูุฑّุฉ ุชุนุฑู ุจุงุณู ุงูุซูุงุฆูุงุช ุงูู ุซุงุฑุฉ (ุฅูุณุงูู ุฑ) ูุฐูู ู ุน ุนูุงุตุฑ ู ุซู ุงูุชูุบุณุชู ูุงูููุฏ ูุงููููุฑ ูุงููุจุฑูุช ูุงูููุณููุฑ، ูุฐูู ุนูุฏู ุง ุชุฎุถุน ููุชูุฑูุบ ุงูู ุชููุฌ ุฃู ุงููุฐู ุงูุฅููุชุฑููู.
ุชุญุช ุธุฑูู ุงูุชูุฑูุบ ุงูู ุฑุชูุนุฉ ูู ุฌูุงุฒ ู ุทูุงููุฉ ุงููุชูุฉ ูู ูู ุฃู ูุชุดّูู ุฃููู ููุฏุฑูุฏ ุงููููููู ّููููู ุบูุฑ ูุงุจู ููุนุฒู. ุฅّู +HeH ูู ุญุงูุชู ุงูุฃุฑุถّูุฉ ู ุณุชูุฑّ، ููููู ูุดูุท ููู ูุงุฆّูุงً ุจุดูู ูุจูุฑ ุฌุฏุงً، ุจุญูุซ ูุนุฏّ ุฃููู ุญู ุถ ููู ูุธุฑูุฉ ุจุฑููุณุชุฏ-ููุฑู ุญูุซ ุฃูู ูู ูุญ ุงูุจุฑูุชูู ุจุดูู ููุฑู ุนูุฏ ุชู ุงุณู ู ุน ุฃّู ุฌุฒูุก ุฃู ู ุฑูุจ، ูุฐูู ุจุบุถّ ุงููุธุฑ ุนู ุงูุชุฑููุฒ. ูุธุฑّูุงً، ูู ูู ุฃู ุชูุฌุฏ ููุงู ู ุฑูุจุงุช ุฃุฎุฑู ูููููููู ู ุซู ูููุฑูููุฏุฑูุฏ ุงููููููู HHeF، ูุฐูู ููุงุณุงً ูู ุฑูุจ ูููุฑูููุฏุฑูุฏ ุงูุฃุฑุบูู.ุฃุธูุฑุช ุญุณุงุจุงุช ุงูููู ูุงุก ุงููุธุฑّูุฉ ุฅู ูุงّููุฉ ูุฌูุฏ ู ุฑูุจุงุช ุฃุฎุฑู ูููููููู ุญุงููุฉ ุนูู ุฑุงุจุทุฉ ูููููู -ุฃูุณุฌูู، ูุงูุชู ูู ูู ุฃู ุชููู ู ุณุชูุฑّุฉ.
ุฌุฑู ู ุคุฎุฑุงً ุญุจุณ ุฐุฑุฉ ุงููููููู ุฏุงุฎู ููุต ูุฑุจููู، ูุฐูู ุนูุฏ ุชุณุฎูู ุงูููููุฑููุงุช ุฅูู ุฏุฑุฌุงุช ุญุฑุงุฑุฉ ู ุฑุชูุนุฉ ุจูุฌูุฏ ุงููููููู . ูุชุดّูู ุญูููุง ู ุง ูุนุฑู ุจุงุณู ุงูููููุฑููุงุช ุฐุงุช ุงูุณุทุญ ุงูุฏุงุฎูู endohedral fullerene، ูุงูุชู ุชุจูู ู ุญุชููุฉ ุนูู ุงููููููู ู ุญุชุฌุฒุงً ุฏุงุฎููุง ุญุชّู ุญูู ุฅุฌุฑุงุก ุงุดุชูุงู ู ุฑّูุจุงุช ููู ูุงุฆّูุฉ ู ููุง. ููู ุญุงู ุงุณุชุนู ุงู ุงููุธูุฑ ูููููู -3 ูู ูู ุฃู ููุดู ุฐูู ุจุงุณุชุนู ุงู ู ุทูุงููุฉ ุงูุฑููู ุงูู ุบูุงุทูุณู ุงููููู ูููููููู . ูุง ุชุนุฏّ ูุฐู ุงูู ุฑّูุจุงุช ู ุฑّูุจุงุช ูููููููู ุจุงูู ุนูู ุงูุญูููู ููููู ุฉ، ุฅุฐ ูุง ุชูุฌุฏ ุฏูุงุฆู ุนูู ุญุฏูุซ ููุน ู ู ุงูุฑุงุจุทุฉ ุงูููู ูุงุฆّูุฉ ุจูููุง ูุจูู ุงูุนูุงุตุฑ ุงูู ุญูุทุฉ ุจูุง، ุฅูุง ุฃู ูุฐู ุงูู ุฑّูุจุงุช ููุง ุฎูุงุต ู ู ّูุฒุฉ ุนู ุบูุฑูุง، ูููุง ุตูุบุฉ ุณุชููููู ุชุฑّูุฉ ุฎุงุตّุฉ ุจูุง. ูุฑู ุฒ ููุฐู ุงูู ุฑّูุจุงุช ุจุงูุฃุณููุจ ุงูุชุงูู: He@C60.
ุงูุงุณุชุฎุฏุงู ุงุช
ุฅّู ุฃูุจุฑ ุงุณุชููุงู ูููููููู ูู ุงุณุชุฎุฏุงู ู ูู ุชุจุฑูุฏ ุฃุฌูุฒุฉ ุงูู ุบูุงุทูุณ ูุงุฆูุฉ ุงูู ูุตููุฉ ุงูู ุณุชุฎุฏู ุฉ ูู ุชّูููุงุช ุนุฏّุฉ ูุงูุชุตููุฑ ุจุงูุฑููู ุงูู ุบูุงุทูุณู ุนูู ุณุจูู ุงูู ุซุงู.
ูุณุชุฎุฏู ุงููููููู ูู ุนุฏุฉ ู ุฌุงูุงุช ูุชุทุจููุงุช ุจู ุง ูุชูุงุณุจ ู ุน ุฎูุงุตู ุงูู ู ّูุฒุฉ، ู ุซู ุงูุฎูุงุถ ููุทุฉ ุบููุงูู ููุซุงูุชู ูุงูุญูุงّููุชู ุงูู ูุฎูุถุฉ، ุจุงูุฅุถุงูุฉ ุฅูู ูุงّูููุชู ุงูุญุฑุงุฑّูุฉ ุงูู ุฑุชูุนุฉ ูุฎูุงุตู ุงูุฎุงู ูุฉ. ุจูุบ ุงูุฅูุชุงุฌ ุงูุนุงูู ู ู ู ุงููููููู ุนุงู 2008 ุญูุงูู 32 ู ูููู ูุบ (ู ุง ูุนุงุฏู 193 ู ูููู ู ุชุฑ ู ูุนّุจ)، ููุงู ุฃูุจุฑ ุงุณุชููุงู ูู (ุญูุงูู 22%) ูู ุชุจุฑูุฏ ุฃุฌูุฒุฉ ุงูู ุบูุงุทูุณ ูุงุฆู ุงูู ูุตููุฉ ุงูู ุณุชุฎุฏู ุฉ ูู ุนุฏุฉ ุชّูููุงุช ู ุซู ุฃุฌูุฒุฉ ุงูุชุตููุฑ ุจุงูุฑููู ุงูู ุบูุงุทูุณู. ุฅّู ู ุตุงุฏู ุงููุฏุฑููุงุช ุงููุจูุฑ ูู ุณุฑู CERN ูุณุชุฎุฏู ุญูุงูู 96 ุทู ู ุชุฑู ู ู ุงููููููู ุงูุณุงุฆู ููุญูุงุธ ุนูู ุฏุฑุฌุงุช ุญุฑุงุฑุฉ ุฏูู 1.9 ูููู.
ูุชูุฌุฉ ุฎู ููู ุงูููู ูุงุฆู، ูุณุชุฎุฏู ุงููููููู ูุบุงุฒ ูุงูู ูู ุฅูุชุงุฌ ุฑูุงุฆู ุงูุณูููููู ูุงูุฌุฑู ุงูููู ููู ุฅูุชุงุฌ ุงูุชูุชุงูููู ูุงูุฒุฑูููููู ููู ุงูุงุณุชุดุฑุงุจ ุงูุบุงุฒู. ูู ุง ูุณุชุฎุฏู ุงููููููู ูุบุงุฒ ูุงูู ูู ุนู ّููุงุช ุงููุญุงู ุงูููุณู ุนูู ุงูู ูุงุฏ ุงูุชู ูุคุฏّู ูุญุงู ูุง ุนูุฏ ุฏุฑุฌุงุช ุญุฑุงุฑุฉ ู ุฑุชูุนุฉ ุฅูู ุฅุดุงุจุชูุง ุฃู ุฅุถุนุงููุง ุจุงูููุงุก ุฃู ุจุงูููุชุฑูุฌูู. ูุณุชุฎุฏู ุงููููููู ุนูุถุงً ุนู ุงูุฃุฑุบูู ููุญุงู ุงูู ูุงุฏ ุงูุชู ููุง ูุงّูููุฉ ุญุฑุงุฑّูุฉ ู ุฑุชูุนุฉ ู ุซู ุงูุฃูู ูููู ุฃู ุงููุญุงุณ.
ุฌูุงุฒ ููุดู ุงูุชุณุฑูุจุงุช ุจุงุณุชุฎุฏุงู ุบุงุฒ ุงููููููู ู ูููุจูุฏูุง
ู ู ุฅุญุฏู ุงูุชุทุจููุงุช ุงูุตูุงุนّูุฉ ูุบุงุฒ ุงููููููู ุงุณุชุฎุฏุงู ู ูู ูุดู ุงูุชุณุฑูุจ ูู ุงูุฃุฌูุฒุฉ ุงูุชู ุชุณุชุฎุฏู ุชูุฑูุบ ู ุฑุชูุน ู ุซู ุงูุญุงููุงุช ุงูู ุณุชุฎุฏู ุฉ ูู ุงูุชุจุฑูุฏ ุงูุนู ูู، ูุฐูู ูุฃู ุงููููููู ููุชุดุฑ ูู ุงูุฃุฌุณุงู ุงูุตูุจุฉ ุฃุณุฑุน ุจุซูุงุซ ู ุฑุงุช ู ู ุงูููุงุก. ููุถุน ุงูุฌูุงุฒ ุงูู ุฑุงุฏ ูุดู ุงูุชุณุฑูุจ ููู ูู ุญุฌุฑุฉ ุชุฎّูู ู ู ุงูููุงุก ูุชู ูุฃ ุจุงููููููู ، ูููุงุณ ุงููููููู ุงูุฐู ูููุฏ ู ู ู ูุงู ุงูุชุณุฑูุจ ุจุงุณุชุฎุฏุงู ุฃุฌูุฒุฉ ู ุฎุตุตุฉ ูุฐูู. ุจุงูู ูุงุจู ูู ูู ู ูุก ุงูุฌูุงุฒ ุงูู ุฑุงุฏ ูุดู ุงูุชุณุฑูุจ ููู ุจุงููููููู ูููุดู ุนู ู ูุงู ุงูุชุณุฑูุจ ุจุฌูุงุฒ ูู ุฑุฑ ูุฏّููุงً ุนูู ุงูุฌูุงุฒ ุจุงููุงู ู.
ูุณุชุฎุฏู ุงููููููู ูู ู ูุก ุงูู ูุงุทูุฏ
ูุฃّู ูุฒูู ุฃุฎู ู ู ุงูููุงุก، ูุณุชุฎุฏู ุงููููููู ูู ู ูุก ุงูุณูู ุงูููุงุฆูุฉ ูุงูู ูุงุทูุฏ ูุชุชู ّูู ู ู ุงูุทูุฑุงู. ุนูู ุงูุฑุบู ู ู ุฃّู ุงูููุฏุฑูุฌูู ุฃุฎّู ู ู ุงููููููู ، ّูููู ูุงุจู ููุงุดุชุนุงู، ูู ุญูู ุฃّู ุงููููููู ูุง ูุดุชุนู.
ูุฏุฎู ุงููููููู ูู ุชุฑููุจ ุบุงุฒุงุช ุงูุชููุณ ูู ุฃุฌูุฒุฉ ุงูุบูุต ุงูุนู ูู، ู ุซู ุชุฑูู ูุณ ูููููููุณ، ูุฐูู ููุชุฎููู ู ู ุงูุขุซุงุฑ ุงูุชุฎุฏูุฑูุฉ ูุบุงุฒุงุช ุงูุชููุณ ุนูุฏ ุงูุถุบูุท ุงูู ุฑุชูุนุฉ. ูุฌุฏ ุฃّู ุงูุบูุต ุฅูู ุฃุนู ุงู ุฏูู 150 ู ุชุฑ ุจุงุณุชุฎุฏุงู ุฃุฌูุฒุฉ ุชููุณ ุฃูุณุฌูู-ูููููู ุชุคุฏّู ุฅูู ุญุฏูุซ ุฑุนุงุด ูุงุถุทุฑุงุจ ูู ุงููุธุงุฆู ุงูุญุณّّูุฉ ุงูุญุฑّููุฉ، ู ู ّุง ูุนุฏّ ู ุคุดّุฑุงً ุนูู ุญุฏูุซ ุฃุนุฑุงุถ ู ุชูุงุฒู ุฉ ุงูุถุบุท ุงูุนุงูู ุงูุนุตุจู، ุฃู ู ุง ูุนุฑู ุจุงุณู ุฑุนุงุด ุงููููููู . ูุฐุง ุงูุฃุซุฑ ูู ูู ุฃู ูุนูุฏ ุฅูู ุญุฏّ ู ุง ูุชูุฌุฉ ุฅุถุงูุฉ ูู ّّูุงุช ู ู ุบุงุฒ ูู ุฎูุงุต ุชุฎุฏูุฑّูุฉ ูู ุงูุบุทุณ ู ุซู ุงูููุฏุฑูุฌูู ุฃู ุงูููุชุฑูุฌูู ุฅูู ู ุฒูุฌ ุฃูุณุฌูู-ูููููู . ูู ุฃุนู ุงู ููุฐู، ูุฌุฏ ุฃู ุงููุซุงูุฉ ุงูู ูุฎูุถุฉ ูููููููู ููุง ุฏูุฑ ูู ุชุฎููู ุงูู ุฌููุฏ ุงูู ุจุฐูู ููุชููุณ.
ุงุณุชุฎุฏู ููุฒุฑ ูููููู -ูููู، ููู ููุน ู ู ููุฒุฑ ุงูุบุงุฒ ูู ุทุงูุฉ ู ูุฎูุถุฉ، ูุฐูู ู ู ุฃุฌู ุฅูุชุงุฌ ุญุฒู ุฉ ุญู ุฑุงุก ุงูููู، ูุฐูู ูู ุนุฏّุฉ ุชุทุจููุงุช ู ุซู ูุงุฑุฆ ุงูุดูุฑุฉ ุงูุฎูุทูุฉ ูู ุคุดุฑ ุงูููุฒุฑ، ูุฐูู ูุจู ุฃู ูุณุชุจุฏู ุจููุฒุฑ ุงูุตู ุงู ุงูุซูุงุฆู.
ูุณุชุฎุฏู ุงููููููู ููุณุท ูุชุจุงุฏู ุงูุญุฑุงุฑุฉ ูู ุจุนุถ ุงูู ูุงุนูุงุช ุงّูููููุฉ ุงูู ุจุฑّุฏุฉ ุจุงูุบุงุฒ ูุฐูู ุจุณุจุจ ุฎู ููู ุงูููู ูุงุฆู ูุจุณุจุจ ูุงّูููุชู ุงูุญุฑุงุฑّูุฉ ุงูุนุงّููุฉ، ูุนุฏู ุชุฃุซุฑู ุจุงููููุชุฑููุงุช، ููุนุฏู ุชุดูููู ูุธุงุฆุฑ ู ุดุนّุฉ ุชุญุช ุดุฑูุท ุนู ู ุงูู ูุงุนู.
ุนูุฏ ู ุฒุฌ ุงููููููู ู ุน ุบุงุฒ ุฃุซูู ู ุซู ุงูุฒูููู ูุฅّูู ูุณุชุฎุฏู ูู ุงูู ุญุฑูุงุช ุงูุตูุชّูุฉ ุงูุญุฑุงุฑّูุฉ ุงูู ุณุชุฎุฏู ุฉ ูู ุงูุชุจุฑูุฏ، ูุฐูู ูุชูุฌุฉً ูุงุฑุชูุงุน ูุณุจุฉ ุงูุณุนุฉ ุงูุญุฑุงุฑูุฉ ุงููุงุชุฌุฉ ููุงูุฎูุงุถ ุนุฏุฏ ุจุฑุงูุชู. ุฅّู ุฎู ูู ุบุงุฒ ุงููููููู ูู ุขุซุงุฑ ุฅูุฌุงุจّูุฉ ุนูู ุงูุจูุฆุฉ ู ูุงุจู ุฃูุธู ุฉ ุงูุชุจุฑูุฏ ุงูุชูููุฏّูุฉ ุงูุชู ุชุคุฏู ุฅูู ูุถูุจ ุงูุฃูุฒูู ูุงูุงุญุชุฑุงุฑ ุงูุนุงูู ู.
ุฅّู ุงุณุชุนู ุงู ุงููููููู ّูููู ู ู ุงูุขุซุงุฑ ุงูู ุดّูุดุฉ ูู ุจุนุถ ุงูู ูุงุฑูุจ، ูุงูุชู ุชุญุตู ูุชูุฌุฉ ุชูุงูุช ุฏุฑุฌุฉ ุงูุญุฑุงุฑุฉ ูู ุงููุฑุงุบ ุจูู ุงูุนุฏุณุงุช، ูุฐูู ุจุณุจุจ ุงูุงูุฎูุงุถ ุงููุจูุฑ ูููู ุฉ ูุฑููุฉ ุงูุงููุณุงุฑ ุจุงููุณุจุฉ ูููููููู .ุชุนุฏ ูุฐู ุทุฑููุฉ ุนู ููุฉ ุจุงููุณุจุฉ ููู ูุงุฑูุจ ุงูุดู ุณูุฉ ุงูุชู ุชููู ุจุญุงุฌุฉ ุฅูู ุงุณุชุฎุฏุงู ุฃูุจูุจ ุชูุฑูุบ ูุงูุฐู ุบุงูุจุงً ู ุง ูููู ุซููู ุงููุฒู.
ุงูุงุณุชูุดุงู ูุฅุฌุฑุงุกุงุช ุงูุฃู ุงู
ุงูุขุซุงุฑ
ุฅّู ุงููููููู ูู ุงูุดุฑูุท ุงูุนุงุฏูุฉ ุนุจุงุฑุฉ ุนู ุบุงุฒ ุบูุฑ ุณุงู ูููุณ ูู ุชุฃุซูุฑ ุญููู ุนูู ุฌุณู ุงูุฅูุณุงู ุนูุฏ ุงูุชุนุฑّุถ ูู. ูููู ุนูุฏู ุง ูุณุชูุดู ุงููููููู ุนู ุทุฑูู ุงููู ูุฅّู ูู ุชุฃุซูุฑ ุนูู ุงูุญุจุงู ุงูุตูุชّูุฉ ุจุญูุซ ูุธูุฑ ุงูุตูุช ูุฃูู ู ُุณุฑّุน. ุณุจุจ ูุฐุง ุงูุฃุซุฑ ุฃّู ุณุฑุนุฉ ุงูุตูุช ูู ุงููููููู ุฃุณุฑุน ู ููุง ุจุซูุงุซ ู ุฑุงุช ู ู ุงูููุงุก. ุจู ุง ุฃّู ุงูุชุฑุฏّุฏ ุงูุฃุณุงุณู ูุชุฌููู ู ู ููุก ุจุบุงุฒ ู ุชูุงุณุจ ู ุน ุณุฑุนุฉ ุงูุตูุช ูู ูุฐุง ุงูุบุงุฒ، ูุฐูู ูุฅّูู ุนูุฏู ุง ูุณุชูุดู ุงููููููู ูุฅّู ููุงูู ุงุฒุฏูุงุฏ ูู ุฑููู ุงูู ุฌุฑู ุงูุตูุชู. ุฅّู ุชุฑุฏّุฏุงุช ุงูุฑููู ุงูุนุงููุฉ ุชุณุจّุจ ุงุฎุชูุงู ูู ุทุงุจุน ุงูุตูุช ุจุญูุซ ูุธูุฑ ู ุชุณุงุฑุนุงً (ู ุฒูุฒู، ูู ุง ูุนุฑู ุฃุญูุงูุงً ุจุงุณู ุตูุช ู ููู ู ุงูุณ).ุฅّู ุงูุชุฃุซูุฑ ุงูู ุนุงูุณ ุจุชุฎููุถ ุชุฑุฏّุฏ ุงูุฑููู ูู ูู ุงูุญุตูู ุนููู ุจุงุณุชูุดุงู ุบุงุฒ ูุซูู ู ุซู ุณุฏุงุณู ูููุฑูุฏ ุงููุจุฑูุช ุฃู ุงูุฒูููู.
ุงูู ุฎุงุทุฑ
ุฅّู ุงูู ุจุงูุบุฉ ูู ุงุณุชูุดุงู ุงููููููู ูุชุญููู ุฃุซุฑู ุนูู ุงูุญุจุงู ุงูุตูุชّูุฉ ูู ูู ุฃู ูููู ุฎุทุฑุงً، ุญูุซ ูุคุฏّู ุฅูู ุงูุงุฎุชูุงู ูุฃّูู ูุญّู ู ุญّู ุงูุฃูุณุฌูู ุงููุงุฒู ูุนู ّููุฉ ุงูุชّููุณ. ุณุฌّูุช ุญุงูุงุช ููุงุฉ ูุงุชุฌุฉ ุนู ุงูู ุจุงูุบุฉ ูู ุงุณุชูุดุงู ุงููููููู ، ู ู ุจูููู ุฃุทูุงู ูุจุงูุบูู.
ุฅّู ุงุณุชูุดุงู ุงููููููู ู ุจุงุดุฑุฉً ู ู ุงูุฃุณุทูุงูุงุช ุงูู ุถุบูุทุฉ ุฎุทุฑ ุฌุฏุงً، ุญูุซ ูู ูู ุฃู ูุคุฏّู ุฅูู ุญุฏูุซ ุฑุถุญ ุถุบุทู ูุชูุฌุฉ ู ุนุฏّู ุงูุณุฑุนุฉ ุงูุนุงูู ูููููููู ุงูู ุชุฏّูู، ูุงูุฐู ูู ูู ุฃู ููุฌู ุนูู ุชู ุฒّู ู ู ูุช ูุฃูุณุฌุฉ ุงูุฑุฆุชูู.
ููุจุบู ุงุชّุจุงุน ุฅุฌุฑุงุกุงุช ุงูุฃู ุงู ุงููุงุฒู ุฉ ุนูุฏ ุงูุชุนุงู ู ู ุน ุงููููููู ุงูุณุงุฆู، ูุฃّู ุฏุฑุฌุฉ ุงูุญุฑุงุฑุฉ ุงูู ูุฎูุถุฉ ูู ูู ุฃู ุชุคุฏّู ุฅูู ุนุถุฉ ุจุฑุฏ. ูู ุง ููุจุบู ุงูุงูุชุจุงู ุฅูู ุถุฑูุฑุฉ ุถุจุท ุงูุถุบุท ูุฃّู ูุณุจุฉ ุชู ุฏุฏ ุงูุณุงุฆู-ุฅูู-ุงูุบุงุฒ ุงูู ุฑุชูุนุฉ ูู ูู ุฃู ุชุคุฏّู ุฅูู ุญุฏูุซ ุงููุฌุงุฑุงุช ุฅู ูู ููู ููุงู ุตู ّุงู ุงุช ุถุบุท ู ุชّููุฑุฉ.
ููุณุช ููุงู ุชุนูููุงุช:
ุฅุฑุณุงู ุชุนููู